معرفی

روی عنصری است که در مقادیر کم و حیاتی برای گیاه لازم است تا اجازه فعالیتهای فیزیولوژیک را به گیاه داده و این فعالیت ها نقش مهمی در فرایندهای فتوسنتز و تشکیل قند، سنتز پروتیین، حاصلخیزی و رشد و مقاومت در برابر بیماری دارند. هنگامیکه کمبود روی رخ می­دهد این فعالیتهایفیزیولوژیک تضعیف شده و سلامت و حاصلخیزی گیاه بسیار تحت تاًثیر قرار می­گیرد که باعث افت محصول و پایین آمدن کیفیت آن می­شود.در میان ریزمغذی های اصلی ، سولفات روی فواید بسیاری دارد، تشخیص کمبود آن در محصولات بسیار آسان است، معمولاً تجزیه خاک و برگ نتایج خوبی در مورد احتمال وقوع کمبود می­دهد و هنگامیکه کمبود رخ داده و یا گیاه در معرض کمبود روی قرار دارد روشهای متعددی برای بهبود سریع و مؤثر کمبود وجود دارد.حلالیت سولفات روی بسیار وابسته به pH خاک استسولفات منیزیم قابلیت دسترسی روی و جذب توسط ریشه را افزایش می­ دهد.خاکهایی که دارای کمبود روی هستند، اگر عرضه روی کافی نباشد گیاه با وجود هر گونه حساسیتی که به کمبود روی داشته باشد، تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. ذرت، گندم، برنج، سویا، نخود، سورگوم، مرکبات و انگور (بسیار حساس) همه نحت تاًثیر کمبود روی هستند. درختان مرکبات در جنوب و شمال  ایران نسبت به سایر درختان میوه مثل سیب ، گلابی و هلو نسبت به کمبود روی حساستر هستند. برخی محصولاتی که نسبت به کمبود روی مقاوم هستند عبارتند از هویچ، سبزیجات و جو .   همچنین در خاکهایی که دارای کمبود روی هستند، اگر عرضه روی کافی نباشد گیاه با وجود هر گونه حساسیتی که به کمبود روی داشته باشد، تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.بیش ار نیمی از زمینهای زراعی درکشورمان دارای کمبود روی میباشد و باعث کاهش ۵۰ درصدی محصولات ­گردیده است. مانند غلات و درختان میوه (مرکبات، سیب، گلابی و هلو ) به شدت تحت تاًثیر کمبود روی هستند دلایل اصلی کمبود روی در خاکهای کشورمان عبارتست از :* آهکی بودن خاکهای زراعی، PH بالا* مصرف فراوان و بیش از نیاز کودهای فسفاته* وجود غلظتهای بالای بی کربنات در آب آبیاری* عدم استفاده صحیح از کودهای حاوی روی یا سولفات روی.علائم کمبود روی : علائم کمبود روی در گیاهان مختلف :رنگ سبز یا زرد در برگهای جوان.یا لکه های سوخته در محلهای میان رگبرگها در برگهای نسبتاً مسن.برگهای جوان در انتهای شاخه که بصورت رزت در می آیند کوچک ماندن.باعث خشگیدگی بعضی از بافتها ،تا خیر در رسیدگی و بلوغ و رشد نامناسب میوه ها میشود.خسارت مهم کمبود روی ریختن میوه­های درختان دانه­دار و هسته­دار در طول تکامل آنهاست و شدیدترین حالت را می­توان در موقعی که سیب به اندازه گردو می­شود مشاهده نمود. در این شرایط گاهاً تا ۸۰ درصد میوه درختان ریزش خواد داشت. در مرکبات کمبود روی با پوست کلفت شدن و ضخیمشدن سفیده و غیر قابل فروش شدن میوه نمایان می­گردد.پیشگیری و درمان :کمبود روی در باغات جوانی که اراضی آن بکر یا تسطیح شده باشد ظاهر می­شود، لذا توصیه شده است که قبل از اقدام به کاشت درخت وضعیت روی در این خاکها بررسی و نسبت به اصلاح اقدام شود. به دلیل اینکه گیاهان خانواده بقولات مانند شبدر و یونجه قدرت زیادی برای جذب روی دارند و ریشه آنها ، روی را از اعماق خاک به سطح می­آورد .کاشت این گیاهان به عنوان کود سبز برای اصلاح اراضیی که مشکوک به کمبود روی هستند ، توصیه شده است .روی باید به بصورت محلول در خاک وجود داشته باشد. دو ترکیب سولفات روی و کلات های روی برای اصلاح کمبود روی با توجه به اینکه محول در آب هستند،  بسیار مناسب هستند.مقدار مصرف سولفات روی ۲۰۰ تا ۴۰۰ گرم برای هر درخت ، ۲۰تا ۴۰ کیلوگرم در هکتار برای کشت خطی و ۵/۱ برابر آن برای کشت دست پاش می­باشد. کلات روی نیز بسیار مؤثر است ولی تهیه سولفات روی ارزانتر و اقتصادی تر است.